კოლექტიური შრომითი დავის გადაწყვეტის მექანიზმები და მათი ფუნქციონირების ინსტიტუციური მოდელები (შედარებითი ანალიზი)
საკვანძო სიტყვები:
კოლექტიური შრომითი დავა, მოლაპარაკება, მედიაცია, არბიტრაჟი, კონსილიაცია, სასამართლო, დამსაქმებელი, დასაქმებული, დასაქმებულთა გაერთიანება, პროფკავშირის როლი, მოქნილი და ეფექტური მოდელი.ანოტაცია
სტატიაში შემოთავაზებულია კოლექტიური შრომითი დავის გადაწყვეტის საშუალებების ანალიზი და ამ საკითხთან დაკავშირებული სხვადასხვა ინსტიტუციური მოდელების ეფექტურობის შეფასება, უმთავრესად ევროკავშირის ქვეყნების საკანონმდებლო რეგულირების მაგალითზე. საქართველოში კოლექტიური შრომითი დავის მექანიზმის ეფექტურობისთვის საჭიროა ეროვნული და სხვა ქვეყნებში არსებული კანონმდებლობის, მათ შორის, პრაქტიკისა და პრაქტიკაში არსებული ხარვეზების შესწავლა, ასევე მათ საფუძველზე ცალკეული რეკომენდაციების შედგენა.
წყაროები
საქართველოს შრომის კოდექსი, 17/12/2010.
საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 25 ნოემბრის №301-ე დადგენილება „კოლექტიური დავის შემათანხმებელი პროცედურებით განხილვისა და გადაწყვეტის წესის დამტკიცების შესახებ“, 25/11/2013.
ასოცირების შესახებ შეთანხმება ერთის მხრივ, საქართველოსა და მეორეს მხრივ, ევროკავშირს და ევროპის ატომური ენერგიის გაერთიანებას და მათ წევრ სახელმწიფოებს შორის, 27/06/14, გამოქვეყნების თარიღი: 11/09/14, დროებითი გამოყენების რეჟიმი: 01/09/2014, სრულად ძალაში შესვლის თარიღი: 01/07/2016, [11.11.2019].
1981 წლის №154-ე კონვენცია „კოლექტიური მოლაპარაკების შესახებ“, http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C154 [11.11.2019].
ევროკავშირის მედიაციის დირექტივა - DIRECTIVE 2008/52/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 21 May 2008 on certain aspects of mediation in civil and commercial matters
ცერცვაძე გ. (რედ.), არევაძე მ., ვასაძე ე., თვაური რ., ივანიძე გ., მახაური პ., ჟიჟიაშვილი თ., ტაკაშვილი ს., ხუჭუა თ., ჯიბლაძე ბ., მედიაციის სამართლებრივი რეგულირების პერსპექტივები საქართველოში, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დავის ალტერნატიული გადაწყვეტის ნაციონალური ცენტრი, თბ., 2013, 15, 40.
ტაკაშვილი ს., მედიაციის, როგორც დავის ალტერნატიული გადაწყვეტის ფორმის, მნიშვნელობა კოლექტიური შრომითი დავის განხილვასა და გადაწყვეტილების პროცესში, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა - წელიწდეული 2014“, თსუ-ის გამომცემლობა, 2016, 50.
ოსტერმილერ ს. მ., სვენსონ დ. რ., დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული საშუალებები საქართველოში, საბაზისო სახელმძღვანელო, თბ., 2014, 205, <http://ewmi-prolog.org/images/files/2188ADR_Georgia_GEO.pdf> [11.11.2019].
წულაძე ა., სასამართლო მედიაციის ქართული მოდელი ევრო - ამერიკულ პრიზმაში, თსუ-ის გამომცემლობა, თბ., 2016, 8.
Akkerman A., Torenvlied R., Effects of Industrial Conflict Between and Within Organizations: Contagion in Collective Bargaining and the Deterioration of Work Relations, Leuven, May 27-28, 2015, 3,
<https://soc.kuleuven.be/web/files/11/72/W12-167.pdf> [11.11.2019].
Alfini J. J., Press S. B., Stulberg J. B., Mediation Theory and Practice, 3rd ed., 2013, 1.
Blanpain R. (ed.), The Actors of Collective Bargaining, A World Report, Kluwer Law International; 1st ed., 2004, 41-42.
Brenninkmeier A. F. M., Spregners L. C. J., Effective Resolution of Collective Labour Disputes, Europa Law Publishing, Groningen, 2006, 31, 98-99, 131-133.
De Janasz S., Dowd K. O., Schneider B., Interpersonal Skills in Organizations, McGraw-Hill Education, 5th ed., 2014, 243,
http://www.apollolibrary.com/Library/ltt/download/ConflictSourcesSolutions.pdf [11.11.2019].
De Silva S., Collective Bargaining Negotiations, ACT/EMP PUBLICATIONS, 1996, 2, http://www.ilo.org/public/english/dialogue/actemp/downloads/publications/srscbarg.pdf [11.11.2019].
Dimitriu R., Collective Labor Conflicts in Companies and Public Institutions: Some Prospects, Transylvanian Review of Administrative Sciences, №34, 2011, 83-84, <http://rtsa.ro/tras/index.php/tras/article/viewFile/301/294 [11.11.2019].
Foley K., Cronin M., Professional Conciliation in Collective Labour Disputes, A Practical Guide, International Labour Organization, 2015, 9.
Law Reform Commision, Alternative Dispute ResolutionL Mediatiom and Conciliation, report, 2010, 2,
O'Neill P. E., The Good Faith Requirement in Collective Bargaining, Montana Law Review, Vol. 21, 1960 206-210,
https://scholarship.law.umt.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1340&context=mlr [11.11.2019].
Promoting collective bargaining: Collective Bargaining Convention, 1981 (No. 154); Collective Bargaining Recommendation, 1981 (No. 163), International Labour Office, Geneva, ILO, 2015, 8.
Rao M. J., Concepts of Conciliation and Mediation and Their Differences, 2002, 7, http://lawcommissionofindia.nic.in/adr_conf/concepts%20med%20rao%201.pdf [11.11.2019].
Warneck W., Strike Rules in the EU27 and Beyond, A Comparative Overview, Brussels, 2007, 13, 23.
High–Level Tripartite Seminar on the Settlement of Labour Disputes Through Mediation, Conciliation, Arbitration and Labour Courts Nicosia, Cyprus October 18th – 19th, 2007, Collective Dispute Resolution through Conciliation, Mediation and Arbitration: European and ILO Perspectives, International Labour Office, Geneva, 1, 4, 14-18, <http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/documents/meetingdocument/wcms_366949.pdf> [11.11.2019].
General Reporter: Judge Miran Blaha, General and National Reports, Topic 2, The Role of the Court in a labour dispute, XXth Meeting of European Labour Court Judges 10-11 September 2012, Danish Labour Court, Sankt Annæ Plads 5, 1250 Copenhagen, Denmark, 2.
Labour Dispute Systems, Guidelines for Improved Performance, International Training Centre of the International Labour Organization, 2013, 18, <http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---dialogue/documents/publication/wcms_211468.pdf> [11.11.2019].
Leckie S., Gallagher A., Economic, Social and Cultural Rights, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 2006, 458.
Otis L., Rousseau-Saine C.,The Mediator and Ethical Dilemmas: A Proposed Framework of Reflection, Journal of Arbitration and Mediation, 2014, 45-47.
Zhou L., Xi M., Zhang X., Zhao Sh., Labor Relations Conflict in the Workplace: Scale Development, Consequences and Solutions, Conflict and its Resolution in the Changing World of Work: A Conference and Special Issue Honoring David B. Lipsky, 2017, 3,
https://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1010&context=lipskycrconference [11.11.2019].
https://www.canada.ca/en/employment-social-development/services/labour-relations/collective-bargaining.html [11.11.2019].
http://www.parliament.ge/uploads/other/22/22585.pdf [11.11.2019].
http://www.ilo.org/global/docs/WCMS_244362/lang--en/index.htm [11.11.2019].
https://www.simplypsychology.org/maslow.html [11.11.2019].
https://www.employment.govt.nz/resolving-problems/steps-to-resolve/mediation/mediation-in-collective-bargaining/ [11.11.2019].
http://www.parliament.ge/uploads/other/22/22585.pdf [11.11.2019].
https://theneurotypical.com/maslows_basic_needs.html[11.11.2019].
https://www.mediate.com/articles/krivis.cfm> [11.11.2019].
https://www.plaintiffmagazine.com/item/the-five-steps-of-mediation-and negotiation [11.11.2019].
https://www.attorneymediators.org/Resources/Documents/How%20to%20Win%20Every%20Mediation.PDF [11.11.2019].
http:// www.acas.org.uk/dispute-resolution [01.07.2019].
https://www.mediate.com/articles/young19.cfm [11.11.2019].
www.mediation.com.sg/newsletter/archive/42/[27.12.2020].
ინტერვიუ შრომის სამინისტროს მედიატორთა რეესტრის წევრ მედიატორთან, ნათია ჩიტაშვილთან, 15.05.2018.
