მორავის წინაშე არსებული თანამედროვე გამოწვევები და პრობლემები
DOI:
https://doi.org/10.60131/adr.2.2022.6156საკვანძო სიტყვები:
მედიაცია, სამედიატორო სასამართლო, ადათობრივი სამართალი, ჩვეულებითი სამართალი, სვანეთი, მორავი.ანოტაცია
ბოლო რამდენიმე წელია, საქართველოში აქტიურად ინერგება სიახლე - მედიაციის ინსტიტუტი, რომელიც, მართალია, თანამედროვე ქართული კანონმდებლობის გადასახედიდან ერთგვარი ინოვაციაა, მაგრამ, სინამდვილეში, იგი „კარგად დავიწყებული ძველია“ - რადგან ქართული სამართლებრივი კულტურისთვის სრულიად ბუნებრივი მოვლენაა და მისი ტრადიცია ჩვენს ქვეყანაში მრავალ საუკუნეს ითვლის.
ძველი ქართული სამართლისთვის, ისევე როგორც მსოფლიოს არაერთი ხალხის ისტორიული სინამდვილისთვის, მედიაცია საზოგადოების თვითრეგულაციის ერთ-ერთ ყველაზე დამახასიათებელ და ფართოდ გავრცელებულ ფორმას წარმოადგენს. სამედიატორო სასამართლო მოდავე მხარეთა მიერ, მათი სურვილით, ერთი კონკრეტული საკითხის გადასაწყვეტად ჩამოყალიბებული სასამართლო შემადგენლობაა, რომლის წევრებსაც მხარეები ირჩევენ ცალ-ცალკე ან ერთად, ურთიერთშეთანხმებით, და რომლებიც შუამავლებად და მომრიგებლებად გვევლინებიან.
წყაროები
საქართველოს კონსტიტუცია, 24/08/1995.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი, 26/06/1997.
საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი, 14/11/1997.
არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსი, 12/06/2015.
ნორმატიული აქტების შესახებ საქართველოს კანონი, 22/10/2009.
ორგანიზებული დანაშაულისა და რეკეტის შესახებ საქართველოს კანონი, 20/12/2005.
მედიაციის შესახებ საქართველოს კანონი, 18/09/2019.
საზღვარგარეთ გარდაცვლილ საქართველოს მოქალაქეთა საქართველოში გადმოსვენების ხარჯების ანაზღაურების წესის დამტკიცების თაობაზე საქართველოს მთავრობის 2016 წლის 18 ივლისის N330 დადგენილების დანართი (საზღვარგარეთ გარდაცვლილ საქართველოს მოქალაქეთა საქართველოში გადმოსვენების ხარჯების ანაზღაურების წესი).
დავითაშვილი გ., სამედიატორო სასამართლო სვანეთში, თბ., 2002, 81.
დავითაშვილი გ., სასამართლო მტკიცებულებანი ქართულ ჩვეულებით სამართალში, თბ., 2003, 9-10, 30-31.
დავითაშვილი გ., სასამართლო ორგანიზაცია და პროცესი ქართულ ჩვეულებით სამართალში, თბ., 2004, 4, 27.
დავითაშვილი გ., შურისძიება და შერიგება ქართულ ჩვეულებით სამართალში, თბ., 2021, 41-42, 325-326, 329.
კეკელია მ., სასამართლო ხასიათის დოკუმენტები ბალსზემო სვანეთიდან, კრებულში: ქართული ჩვეულებითი სამართალი, კეკელია მ., (რედ.), ტ. 2, თბ., 1990, 155-157;
კეკელია მ., დოკუმენტები ბალსზემო სვანეთიდან, კრებულში: ქართული ჩვეულებითი სამართალი, კეკელია მ., (რედ.), ტ. 4, თბ., 1993, 218.
კიკნაძე დ., მოტივაცია, როგორც ადამიანის შინაგანი მოქმედება, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის „მაცნე“, სამართლის სერია, ზოიძე ბ., (რედ.), N1, თბ., 1998, 83.
კორძაია ა., ლაჰრაკდ არი, სვანური ანდაზები, თბ., 2000, 74.
ლიპარტელიანი ა., სვანურ-ქართული ლექსიკონი, ჩოლურული კილო, თბ., 1994, 224.
მენქიუ გ., ეკონომიკის პრინციპები, (ქართულ გამოცემაზე მუშაობდნენ: ახვლედიანი ა., კახნიაშვილი ა., მანჩხაშვილი ნ., ქადაგიძე ლ., ჭაბაშვილი ა.), მე-2 ქართული გამოცემა, თბ., 2008, 77.
ნაჭყებია გ., კანონით აუკრძალავის ნებადართულობის შესახებ, ჟურნ. „სამართალი“, N1, 1992, 14, 19, 20, 21, 22.
ნიჟარაძე ბ., ქართულ-სვანური ლექსიკონი, ბალსზემოური დიალექტი, თბ., 2007, 149;
ნიჟარაძე ბ., ისტორიულ-ეთნოგრაფიული წერილები, ტ. I, თბ., 1962, 114-115.
ონიანი ს., დავითაშვილი გ., ჩვეულებითი სამართლის მოქმედება თანამედროვე ბალსზემო სვანეთში, 2015 წლის 20-30 ივნისის საველე-ეთნოგრაფიული ექსპედიციის სამეცნიერო-მოხსენებითი ანგარიში, თბ., 2016, 5, 18, 21, 42, 151, 181, 367-368.
პიზი ა., პიზი ბ., სხეულის ენა, (მთარგმნელი) დოლიძე გ., თითმერია თ. (რედ.), პირველი გამოცემა, თბ., 2016, 174-175.
ჩართოლანი მ., ახალი ტიპის საცხოვრებელი ნაგებობები სვანეთში 1961 წლამდე, კრებულში: სვანეთის ეთნოგრაფიული შესწავლისათვის, ჩართოლანი მ., (რედ.),თბ., 1970, 43.
ჭაბაშვილი მ., უცხო სიტყვათა ლექსიკონი, მესამე შესწორებული და შევსებული გამოცემა, თბ., 1989, 585.
ხარაძე რ., დიდი ოჯახის გადმონაშთები სვანეთში, თბ., 1939, 46-47.
ხუბუა გ., სამართლის თეორია, თბ., 2004, 63, 124.
Берман Г.Дж., Западная Традиция Права: Эпоха Формирования, 2-е издание, М. 1998, 86.
Харадзе Р. Л. , Грузинская Семейная Община, Т. 2, Тбилиси, 1961, 16.
