უცხოელ ინვესტორსა და სახელმწიფოს შორის წარმოშობილი დავის განხილვა და გადაწყვეტა ვაშინგტონის 1965 წლის კონვენციის (ICSID) შესაბამისად შექმნილი საარბიტრაჟო ტრიბუნალების მიერ
საკვანძო სიტყვები:
ინვესტორი, უცხოური ინვესტიცია, საინვესტიციო ხელშეკრულება, საინვესტიციო კონტრაქტი, არბიტრი, საარბიტრაჟო ტრიბუნალი.ანოტაცია
ინვესტორსა და სახელმწიფოს შორის დავის გადაწყვეტის ეფექტური მექანიზმების დანერგვა წარმოადგენს ინვესტორების მოზიდვის მნიშვნელოვან ასპექტს. როგორც წესი, ინვესტორები სწორედ იმ ქვეყნებს ანიჭებენ უპირატესობას, რომლებიც მათ წინასწარ განსაზღვრულ გამჭვირვალე პროცედურებს სთავაზობენ. შეიძლება ითქვას, რომ უფლებრივ გარანტიებთან ერთად, ინვესტორებისთვის არანაკლებ მნიშვნელოვანია შეთანხმებებში დავის გადაწყვეტის საერთაშორისო ქმედითი მექანიზმების არსებობა.
წინამდებარე სტატიაში განხილულია: ინვესტორსა და სახელმწიფოს შორის არსებული დავის გადაწყვეტის საერთაშორისო მექანიზმების წარმოშობა, იურისდიქციის დადგენა ICSID საარბიტრაჟო ტრიბუნალების მიერ, ICSID არბიტრაჟზე სახელმწიფოს მიერ თანხმობის გაცხადების ფორმები და პროცედურები, საარბიტრაჟო სარჩელის ინიცირება, არბიტრების დანიშვნის პროცედურა, საარბიტრაჟო განხილვის წესები, მტკიცებულებები საარბიტრაჟო პროცესში, არბიტრაჟის მიერ საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენება და ინფორმაციის გამოთხოვა მესამე პირებისგან, არბიტრაჟის მიერ გადაწყვეტილების მიღება. სტატიაში ასევე შეფასებულია საარბიტრაჟო დავისას, ინვესტორის მიმართ სახელმწიფოს მიერ აღძრული შეგებებული სარჩელი და შეგებებული სარჩელის განსახილველად მიღების წინაპირობები. დასახელებული საკითხების კვლევა მნიშვნელოვანია როგორც ინვესტორის უფლებების დაცვის უზრუნველსაყოფად, ასევე დავების პრევენციის მექანიზმების დანერგვის კუთხით.
წყაროები
Agreement on the Promotion and Reciprocal Protection of Investments Between the Government of the Republic of Georgia and the Government of the People’s Republic of China, Legislative Herald of Georgia, 01.03.1995.
Agreement Between the Government of Georgia and the Government of the Republic of Armenia on Investment Promotion and Mutual Protection, Legislative Herald of Georgia, 05.06.1996.
Agreement Between the Government of Georgia and the Government of the Republic of Azerbaijan on Investment Promotion and Mutual Protection, Legislative Herald of Georgia, 08.03.1996.
The Havana Charter for an International Trade Organization, 1948.
The Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards, New York, 1958.
Draft Convention on Investments Abroad (Abs-Shawcross Draft Convention), 1959.
Convention on the Settlement of Investment Disputes Between States and Nationals of Other States, Washington, 1965.
North American Free Trade Agreement (NAFTA), 1994.
ICSID Convention Arbitration Rules, 2006.
IBA Rules on the Taking of Evidence in International Arbitration, 2010.
United States–Mexico–Canada Agreement (USMCA), 2020.
Dugan F. C., Wallace D. Jr., Rubins N., Sabahi B. (eds.), Investor-State Arbitration, first ed., Oxford University Press, 2008, 83, 117-118, 120, 126-127, 134, 141-142, 153-156, 163, 179-180.
Edson E., Banifatemi Y., Jurisdiction of the Centre, The ICSID Convention, Regulations and Rules A Practical Commentary, Fouret J., Gebray R., Alvarez C. M. (eds.), Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northsmton, 2019, 102, 147-148.
Franco F., King B. (eds.), International Investment Arbitration in a Nutschel, West Academic Publishing, 2020, 190, 547.
Godbole A., Kalnina E., Arbitration, The ICSID Convention, Regulations and Rules A Practical Commentary, Fouret J., Gebray R., Alvarez M. C. (eds.), Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northsmton, 2019, 415, 421-424.
Hanessian G., The ICSID Convention, Regulations and Rules A Practical Commentary, Fouret J., Gebray R., Alvarez M. C. (eds.), Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northsmton, 2019, 1198.
Happ R., ICSID Rules, Institutional Arbitration Article by Article Comentary, Schütze A. R. (ed.), Verlag C.H.BECK oHG, München, 2013, 925, 986-987, 988-991.
Khvedelidze M., Impact of the Association Agreement on Investment Relations in Georgia, Journal of “Justice and Law”, №4(60), 2018, 66 (in Georgian).
Marcert L., Streitschlichtungsklauseln in Investionsschutzabkommen, herausgegen von Bungeberg M., Hobe S., Reinish A., Ziegler A., Nomos Verlagsgeselschaft, Baden-Baden, 2010, 39.
Reinish A., Malintoppi L., Methods of Dispute Resolution, International Investmemt Law, Muchlinski P., Ortino F., Schreuer C. (eds.), Oxford University Press, 2008, 700-702, 704-706.
Saason M., Investment Arbitration: Procedure, International Investment Law, Bungenberg M., Griebel J., Hobe S., Reinisch A., Kim Y. I., Baden-Baden, Hart Publishing, 2015, 1314-1315, 1322-1324, 1337, 1344, 1348, 1350, 1362-1363, 1365.
Sabahi B., Rubins N., Wallace D. Jr. (eds.), Investor-State Arbitration, 2nd ed., Oxford University Press, 2019, 50-52, 179-180, 183, 187-188, 223, 315, 317, 321, 328, 330.
Salacuse W. J., The Law of Investment Treaties, 2nd ed., Oxford University Press, 2015, 411-412, 422.
Shan W. (ed.), Property Rights, Expropriation and Compensation, The Legal Protection of Foreign Investment A Comparative Study, Oxford and Portland, Oregon, 2012, 59.
Scherer M., Morris D., The Award, The ICSID Convention, Regulations and Rules A Practical Commentary, Fouret J., Gebray R., Alvarez M. C. (eds.), Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northsmton, 2019, 1229, 1241, 1243, 1247, 1255.
Tsertsvadze G., Introduction to International Investment Law, Tbilisi, 2013, 62-64 (in Georgian).
Takashvili S., Protection Standards of Foreign Investments and Compliance of National Legislation with the European and International Investment Regimes, Tbilisi, 2020, 293, 295, 301 (in Georgian).
Vandelvelde J. K., Bilateral Investment Treaties, History, Policy and Interpretation, Oxford University Press, 2010, 433.
Waibel M., Investment Arbitration: Jurisdiction and Admissibility, International Investment Law, Bungenberg M., Griebel J., Hobe S., Reinisch A., Kim Y. I. (eds.), Baden-Baden, Hart Publishing, 2015, 1124-1226.
Rubins QC N., Papanastaisou T. N., Kinsella N. S., International Invsetment, Political Risk and Dispute Resolution, A Practitioners’s Guide, Mistelis L. (ed.), 2nd ed., Oxford University Press, 2020, 367, 405, 407-409.
Titje C., International Investment Protection and Arbitration, Berliner Wissenschafts-Verlag GMBH, 2008, 22-23.
Burlington v. EcuadorBurlington Resources, Inc. v. Republic of Ecuador, ICSID Case No. ARB/08/5.
