მედ-არბის ადგილი და მისი განვითარების პერსპექტივა დავის გადაწყვეტის შიდასახელმწიფოებრივ სისტემაში

ავტორები

  • გვანცა ბარბაქაძე

DOI:

https://doi.org/10.60131/adr.2.2023.7714

საკვანძო სიტყვები:

დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული მექანიზმები, მედ-არბი, არბ-მედი, სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარი, გადაწყვეტილების მბოჭავი ძალა.

ანოტაცია

სტატია ეთმობა მედიაციისა და არბიტრაჟის ინსტიტუტების კომბინირებული ვარიანტების მიმოხილვას. ნაშრომში ძირითადი აქცენტი გაკეთებულია მედ-არბის მოდელზე, რომლის ფუნქციონირებასაც ქართულ სამართლებრივ სივრცეში ნორმატიული საფუძველი აქვს.

იმ უპირატესობების პარალელურად, რასაც მედ-არბი გვთავაზობს, სტატიაში მიმოხილულია ეთიკური დილემებიც, რაც ამ მექანიზმის გამოყენებას ახლავს თან. აგრეთვე, შემოთავაზებულია პრობლემის გადაჭრის პრაქტიკული გზები.

კვლევა კონცენტრირებულია მედ-არბის ფუნქციონირების მთელს ციკლზე, მასზე შეთანხმების ეტაპიდან მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულების სტადიამდე, შესაბამისად, აქცენტი კეთდება შეთანხმების ნამდვილობის მატერიალურ და ფორმალურ წინაპიროებებზე, ამგვარი დათქმის არსებობისას სასამართლოს ჩარევის მასშტაბსა და მედ-არბში მიღებული გადაწყვეტილების სამართლებრივ ბუნებაზე.

ავტორის ბიოგრაფია

გვანცა ბარბაქაძე

სამართლის მაგისტრი, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის სამართლებრივი დახმარების პროგრამის ადვოკატი, მედიატორის სასერტიფიკატო პროგრამის კურსდამთავრებული. 

წყაროები

საქართველოს კანონი ,,მედიაციის შესახებ“ (მიღებულია 2019 წლის 18 სექტემბერს);

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი (მიღებულია 1997 წლის 14 ნოემბერს);

საქართველოს კანონი ,,არბიტრაჟის შესახებ“ (მიღებულია 2009 წლის 19 ივნისს);

საქართველოს არბიტრთა ასოციაციის ,,არბიტრთა ეთიკის კოდექსი” (მიღებულია 2013 წელს, საქართველოს არბიტრთა ასოციაციის მიერ);

სსიპ ,,საქართველოს მედიატორთა ასოციაცია“, ,,მედიატორთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი“, (დამტკიცებულია 2021 წლის 24 აპრილს საერთო კრების მიერ);

,,არბიტრაჟის შესახებ’’ საქართველოს კანონის პროექტის განმარტებითი ბარათი;

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2018 წლის 18 იანვრის განჩინება საქმეზე №ას-148-140-2017;

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2011 წლის 25 ოქტომბრის განჩინება საქმეზე N2ბ/3055-11;

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 15 ივლისის განჩინება საქმეზე #ას-809-862-2011;

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 6 ივნისის განჩინება საქმეზე #ას-549-519-2011;

ანდღულაძე ქ., საარბიტრაჟო შეთანხმების შინაარსის ნამდვილობა (შედარებით სამართლებრივი ანალიზი გაეროს მოდელურ კანონთან), სასემინარო ნაშრომი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბ., 2013, 9, 14-15;

ბერაძე ს., კონფიდენციალურობის დაცვის სპეციფიკა მედიაციის პროცესში, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა – წელიწდეული 2017“, თბ., 2018, 49, 52;

გრინ ბარნეთი ქ., უილისი თ., მედიაცია, ჟურნ. ,,დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა - წელიწდეული 2016“, თბ., 2017, 251;

გურიელი ა., მოსამართლის უფლებამოსილება სასამართლო მედიაციის წარმართვის პროცესში, დისერტაცია, თბ.. 2019, 50;

ელიზბარაშვილი თ., სასამართლოს ჩარევის ფარგლები საარბიტრაჟო წარმოებაში ქართული კანონმდებლობის თანახმად, ნაშრომი წარდგენილია სამართლის მაგისტრის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად, თბ., 2019, 5;

თითბერიძე გ., საქართველოს კანონი ,,არბიტრაჟის შესახებ“ კომენტარი, მეორე გამოცემა, თბ., 2020, 6, 32-33;

კაკოიშვილი დ., მედიატორის ეთიკური ვალდებულებები მედიაციის პროცესში, თბ., 2020, 2;

კეკენაძე გ., ტყემალაძე ს., გზამკვლევი არბიტრაჟში საქალაქო (რაიონული) სასამართლოს მოსამართლეებისთვის, 2017, 22;

კვირიკაშვილი თ., მედ-არბი/არბ-მედი და მისი განვითარების პერსპექტივები საქართველოში, ჟურნ. ,,დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა - წელიწდეული 2014“, თბ., 2016, 27;

კიმბერლი კ. კოვაკი, ახალი ღვინო საჭიროებს ახალ ღვინის ჭურჭელს (ტიკი - რომელიც დამზადებულია ცხოველის ტყავისგან): იურისტის ეთიკის გარდაქმნა, რათა მან შეჯიბრებითობის გამორიცხვით შეძლოს პრობლემის გადაჭრა: მედიაცია (მედიატორობა), ჟურნ. ,,დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა, წელიწდეული 2012“, თბ., 2013, 146;

მარგველაშვილი თ., მედიაცია, როგორც პროფესია: ეთიკის მოდელები, პრინციპები და გამოწვევებიდავის ალტერნატიული გადაწყვეტა, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა – წელიწდეული 2017“, თბ., 2018, 169-170;

მაჩაიძე ო., უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების და ცნობა-აღსრულების პირობები საარბიტრაჟო წარმოებისას, დისერტაცია, თბ., 2019, 16-17, 19-20;

მოქია ი., საარბიტრაჟო აარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების რეგულირების პრობლემები ქართული სამართლის და ნიუ-იორკის 1958 წლის კონვენციის მიხედვით (შედარებით- სამართლებრივი ანალიზი), ჟურნ. ,,სამართალი და მსოფლიო“, დეკემბერი, 2019, 88;

ორჯონიკიძე ე., მედიაციის გზამკვლევი, თბ., 2021, 30;

ჟორჟოლიანი ლ., ბოდიში და პატიება მედიაციის პროცესში, ჟურნ. ,,დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა - წელიწდეული 2014“, თბ., 2016, 38;

ტყემალაძე ს., კობალაძე მ., არბიტრაჟის სამართლებრივი და პრაქტიკული ასპექტების მიმოხილვა საქართველოში, 2018, 22;

ფიცხელაური ნ., ქართული საარბიტრაჟო კანონმდებლობის ჰარმონიზაციის პრობლემები ევროკავშირის ქვეყნებისა და საერთაშორისო კანონმდებლობებთან, თბ., 2015, 9, 65;

ყანდაშვილი ი., საქართველოში მედიაციის მაგალითზე დავის ალტერნატიული გადაწყვეტის სასამართლო და არასასამართლო ფორმები, სადისერტაციო მონოგრაფიული კვლევა, შედარებითი ანალიზი, თბ., 2018, 106;

ყანდაშვილი ი., მედიაცია, როგორც დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული საშუალება: შრომითი მედიაციის მაგალითზე, ჟურნ. ,,ადამიანის უფლებათა დაცვა და სამართლებრივი რეფორმა საქართველოში სტატიათა კრებული“, თბ., 2014, 200;

ცერცვაძე გ., საერთაშორისო არბიტრაჟი (შედარებითი ანალიზი), თბ., 2008, 16, 18, 20, 99;

ძაგნიძე დ., მედიაციის მოწესრიგების ქართული მოდელი საკანონმდებლო რეფორმის ფონზე, მედიაციის მნიშვნელობა და განვითარების პერსპექტივა საქართველოში, თბ., 2021, 10;

წულაია ო., თვითგამორკვევა, როგორც ძირითადი ღირებულება მედიაციის პროცესში ეთიკის კოდექსებსა და სამართლებრივ ნაშრომებში: კონკურენცია დავის მონაწილე მხარეთა ავტონომიასა და შინაარსობრივ სამართლიანობას შორის, დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა – წელიწდეული 2017“, თბ., 2018, 253;

წულაძე ა., სასამართლო მედიაციის ქართული მოდელი ევრო-ამერიკულ პრიზმაში, დისერტაცია, თბ., 2016, 18, 21;

ჭანკვეტაძე ს., არბიტრაჟის მნიშვნელობა და განვითარების პერსპექტივები საქართველოში, ნაშრომი წარდგენილია სამართლის მაგისტრის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად, თბ., 2020, 22;

ჯაფარიძე ს., საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე უარის თქმის ურთიერთმიმართება, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა – წელიწდეული 2013“, თბ., 2014, 193;

გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი (BGB),

Uniform Mediation Act and Official Comments, 2003 J. Disp. Resol,

ABA code of ethics for commercial arbitrators;

Arbitration Act 1991;

Arbitration Act 1996;

Arbitration Law of the People's Republic of China;

An Ordinance to reform the law relating to arbitration, and to provide for related and consequential matters;

Approval Of Ethical Guidlines For Mediators, In The Supreme Court Of Texas, Misc. Docket No. 05- 9107;

Commercial Disputes Arbitration Rules and Mediation Procedures;

Estonia Code of Civil Procedure;

European Code of Conduct for Mediation Providers;

IBA Rules of Ethics for International Arbitrators;

Istabul Arbitration Centre Mediation-Arbitration Rules;

German Code of Civil Procedure (ZPO);

Model Standards of Conduct for Mediators Standard V(A) (2005);

SIAC-SIMC ARB-MED-ARB Protocol (AMA Protocol);

UNCITRAL Model Law on International Commercial Conciliation, 2002;

UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration;

Akpata O., The Place Of Med-Arb In The Resolution Of Commercial Disputes By, FCIARB, 2012, 2-3;

Alper G., “Double Hatting” under Med-Arb: A Comparative Analysis, 2021;

Banaitis, NG, Construction mediation and its hybridization in Hong Kong, Organization, Technology and Management in Construction, 2017, 1534;

Barsky A., “MED-ARB”: Behind the Closed Doors of a Hybrid Process, Family Court Review, 2013, 641-642;

Batiashvili I., Confidentiality in Mediation in Resolving Property Disputes: Reality and Challenges, International Journal of Law: “Law and World”, N 21, 2022, 2;

Batson Baril M., Dickey D., MED-ARB: The Best of Both Worlds or Just a Limited ADR Option?, 2017, 1-5;

Blankley K., Keeping a Secret from Yourself? Confidentiality When the Same Neutral Serves Both as Mediator and as Arbitrator in the Same Case, Baylor Law Review, Forthcoming, 2011, 317, 319, 320-321, 324, 333;

Bondy V., Doyle M., Mediation in Judicial Review: A Practical Handbook for Lawyers, 2011, 11, 13;

Campolieti M., Riddell Ch., Does Mediation-Arbitration Reduce Arbitration Rates? Evidence from a Natural Experiment, 2018, 1;

Cristabel A., Arbitrator’s Dilemma: Troubles with the Same Person as Both Mediator and Arbitrator in Indonesia? JURIS GENTUM LAW REVIEW, vol. 7 (1), 2020, 69;

Deason E. E., ,,Combinations of Mediation and Arbitration with the Same Neutral: A Framework for Judicial Review”, Arbitration law Review, Volume 5 Yearbook on Arbitration and Mediation, Article 12, 2013, 219-224, 226;

Drummond R., A Case for Arb-Med: Why Consider it and How to Draft an Arb-Med Clause, 2006, 1, 3;

Elrod D. L., The Need for Confidentiality in Evalutive Processes: Arbitration and MED/ARB in Family Law Cases, Family Court Review, Vol. 58 No. 1, 2020, 27-29, 34-35;

Faris A. J., An Analysis of The Theory and Principles of Alternative Dispute Resolution, Submitted in Accordance with the Requirements for the Degree of Doctor of Lawys at the University of South Africa, 1995, 170-171;

Finn M., Remaining the Dispute Resolution Epicentre: is Med-Arb in Europe’s future? Construction Law Inernational, Vol 16, ISSUE 1, 2021, 18, 20;

Gracious T., The Downside of Arb-Med-Arb Procedures, 2015;

Gu W., Hybrid Dispute Resolution Beyond the Belt and Road: Toward a New Design of Chinese Arb-Med(-Arb) and its Global Implications, Washington International Law Journal, Volume 29, Number 1, 2019, 6;

International Arbitration Survey: Adapting Arbitration to a Changing World, The Queen Mary University of London, School of International Arbitration, 2021, 3;

International Arbitration Survey 2018: The Evolution of International Arbitration;

International Arbitration Survey, The Queen Mary University of London and White & Case LLP (‘QMUL Survey 2018’), 2018, 7;

Kaster A. L., Will There Be a Vast Worldwide Expansion Of Mediation for International Disputes?, Alternatives to the Hight Cost of Litigation, Vol. 33 No. 8, 2015, 120;

Lu Y., Med-Arb and Arb-Med: A Law and Economic Analysis, Harvard Negotiation Law Review, [Vol. 27:253], 2022, 260;

Macmillan R., A Practical Guide for Mediators, 2012, 55, 72;

Med-Arb Commentary, A Guide for Legal and ADR Practitioners, 2022, 4, 10;

Nigmatullina D., Developing Efficient Dispute Resolution Solutions for International Commercial Disputes: Ways to Address Concerns Associated with the Combined Use of Mediation and Arbitration by the Same Neutral, This Thesis is Presented for the Degree of Doctor of Philosphy in Law of The University of Western Australia, 2016, 24, 33, 36;

Nolan-Haley J., Mediation: The “New Arbitration”, Harvard Negotiation Law Review,

, 86;

Pappas B., Med-Arb and the Legalization of Alternative Dispute Resolution, Harvard Negotiation Law Review, Vol. 20, No. 1, 2015, 159, 167-168, 171-172, 175, 177, 184, 186;

Phillips F. G., A Case Study Demonstrates How the Entertainment Business–and Everyone Else Can Benefit by Using Hybrid Med-Arb Processes, Alternatives, VOL. 25 NO.4, 2007, 67;

Pilkerton Cairnie T., Pope J., Mediation Skills and Process, The Northern Virginia Mediation Service, 2015, 1-2;

Report Alternative Dispute Resolution: Mediation and Concilation, Law Reform Commission, 2010, 1;

Silberberg H. R., Badaracco P. A., Arb-Med: Workable or Worrisome?, NYSBA New York Dispute Resolution Lawyer Vol. 12, No. 2, 2019, 34;

Steadman F., Handbook on Alternative Labour Dispute Resolution, ILO International Training Centre, 2008, 9;

Shahla F. A., The Legal Framework for Med-Arb Developments in China: Recent Cases, Institutional Rules and Opportunities (October 18, 2016). Dispute Resolution International, DRI 119, 2016, 123-124, 119-120;

Shivam G., Med-Arb: A Novel ADR Approach, 2016, 2, 6;

Sussman E., Developing an Effective Med-Arb/Arb-Med Process, The Neutral Corner, the newsletter for finra neutrals, volume 2, 2018, 1, 2, 3;

Sussman E., The New York Convention Through a Mediation Prism, Dispute Resolution Magazine Volume 15, Number 4, 2009, 10;

Telford E. M., Med-Arb: A Viable Dispute Resolution Alternative, Current Issues Series, Queen’s University, 2011, 1, 3, 6, 12;

The international Comparative Legal Guide to: International Arbitration, A Practical Insight to Cross-border International Arbitration Work, 2009, 29;

Uwe Hess R., Enforcing Consent Awards Under The New York Convention: From “Differences” to Settlement and Back, 2018, 5, 14, 20;

Vera C., Arbitrating Harmony: 'MED ARB' And The Confluence of Culture And Rule of Law In The Resolution of International Commercial Disputes in China, Columbia Journal of Asian Law, 2004, 160-161;

Vorys Y., The Best of Both Worlds: The Use of Med-Arb for Resolving Will Disputes, Ohio State Journal On Dispute Resolution, [Vol. 22:3], 2007;

Welsh A. N., Switching Hats in Med-Arb: The Ethical Choices Required to Protect Process Integrity, in School of law, Texas A&M University Chapter 10, 2021, 214-218, 222-223, 230, 233;

Yamshon D., Drafting the Arbitration Clause, Construction ADR, published by the American Bar Association Construction Industry Forum, 2014, 4;

YIP, Man., Combinations of Mediation and Arbitration: The Singapore Perspective. Multi-tier Approaches to the Resolution of International Disputes: A Global and Comparative Study, 2021, 182, 194;

Heartronics Corporation v EPI Life Pte Ltd and Others [2017] SGHCR 17;

“05-30-2017 ALBTELECOM SH.A, Plaintiff, v. UNIFI COMMUNICATIONS, INC., Defendant.” ALBtelecom SH.A v. Unifi Commc'ns, Inc., 16 Civ. 9001 (PAE), (S.D.N.Y. May. 30, 2017);

U.S. Steel Mining Company v. Wilson Downhole Serv, 02: 00cv1758, (W.D. Pa. Oct. 5, 2006);

Bowden v. Weickert, Court of Appeals No. S-02-017, Trial Court No. 99-CV-395, (Ohio Ct. App. Jun. 20, 2003);

Motor Wheel Corp. v. Goodyear Tire Rubber Co. (1994), 98 Ohio App.3d 45, 52;

https://simc.com.sg/dispute-resolution/arb-med-arb/ [21.09.2023].

https://mediators.ge/ka//how-to-become [21.09.2023].

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2023-12-30

როგორ უნდა ციტირება

ბარბაქაძე გ. (2023). მედ-არბის ადგილი და მისი განვითარების პერსპექტივა დავის გადაწყვეტის შიდასახელმწიფოებრივ სისტემაში. დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა წელიწდეული, 12(2), 43–92 (Geo). https://doi.org/10.60131/adr.2.2023.7714

გამოცემა

ტომ. 12 No. 2 (2023): დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა წელიწდეული 2023 (სპეციალური გამოცემა)

სექცია

Articles

ლიცენზია

Creative Commons License

ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .