მედიატორის მომსახურების საფასურისა და პროცესის ხარჯების სამართლიანი განაწილების პრინციპის რეგულირების საკითხისათვის
DOI:
https://doi.org/10.60131/adr.2.2022.6158საკვანძო სიტყვები:
მედიაცია, მედიატორი, ხარჯები, დისბალანსი, სუბიექტივიზმი, სუსტი მხარე, განაწილება, კონფლიქტი.ანოტაცია
მედიაციის პროცესი ფართოდაა აღიარებული როგორც დავის გადაწყვეტის ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტიანი საშუალება ხარჯებისა და რესურსების დაზოგვის თვალსაზრისით. მედიაციის მომსახურების საფასურისა და ხარჯების სამართლიანი განაწილების საკითხი პროცესის მხარეთა შორის არათანაზომიერი რესურსების არსებობისას მედიაციის ეთიკის თვალსაზრისით პრობლემატური საკითხია და აჩენს არაერთ დილემას მედიატორის მიუკერძოებლობის, დამოუკიდებლობის, მხარეთა თანაბრობისა და შინაარსობრივ-პროცესუალური სამართლიანობის კუთხით.
სტატიაში განხილული იქნება მედიაციის მხარეთა შორის ძალთა დისბალანსის გამომწვევი სუბიექტური და ობიექტური ფაქტორები და აღნიშნულით გამოწვეული მედიაციის ფუნდამენტური პრინციპების შესაძლო ხელყოფის თანმდევი რისკები. De lele ferenda-ს სახით, ნაშრომში შემოთავაზებულია საქართველოს მედიატორთა ეთიკის კოდექსის რეგულირების ფარგლების გაფართოება სამართლიანი სამედიაციო პრაქტიკის გაძლირებისა და მედიაციის ფართოდ გამოყენების ხელშეწყობისთვის.
წყაროები
საქართველოს კანონი „მედიაციის შესახებ“, 22/06/2021.
სსიპ „საქართველოს მედიატორთა ასოციაცია“ მედიატორთა ეთიკის კოდექსი, 24/04/2021.
თორდია ვ., მედიაცია საქართველოში და მისი განვითარების პერსპექტივები, მოსამართლეთა საქმიანობის შეფასება, სასამართლო მედიაცია და არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულება, თბ., 2017, 62, https://rm.coe.int/mosamartleta-saqmianobis-shefaseba-for-web/1680788227 [11.11.2022].
ლეონიძე ი., სოციალური ფუნქციის გამოწვევები მედიაციის ცალკეულ ეტაპზე და პიროვნული სულისკვეთება მხარეთა შეთანხმების კადრს მიღმა, ჟურნ. „დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა - წელიწდეული 2020“, თსუ-ის გამომცემლობა, სპეციალური გამოცემა, 2020, 47.
ორჯონიკიძე ე., მედიაციის გზამკვლევი, თბ., 2021, 10.
ოსტერმილერი ს. მ., სვენსონი დ. რ., დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული საშუალებები საქართველოში, თბ., 2014, 121, 125, 143, 282.
ყანდაშვილი ი., მედიაცია (დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული საშუალება), თბ., 2020, 25, 31, 71-72, 179, 185-187, 274, 295-298, 301.
ყანდაშვილი ი., მედიაცია: საადვოკატო საქმიანობის განხორციელების ახალი არეალი, ჟურნ. „ჩემი ადვოკატი“, №4, 2020, 10.
ყანდაშვილი ი., მედიაცია: ეფექტიანი და ხარისხიანი მართლმსაჯულების შექმნის გარანტი, ჟურნ. ,,მართლმსაჯულება და კანონი“, #2 (66) 2020, 29.
ყანდაშვილი ი., საქართველოში მედიაციის მაგალითზე დავის ალტერნატიული გადაწყვეტის სასამართლო და არასასამართლო ფორმები, თბ., 2018, 15-16.
ჩიტაშვილი ნ., სამართლიანი შეთანხმება, როგორც მედიაციის ეთიკური ურღვეობის საფუძველი, ჟურნ. ,,დავის ალტერნატიული გადაწყვეტა წელიწდეული 2016“, 15, https://adryearbook.tsu.ge/index.php/ADR/article/view/3025/3220 [21.12.2022].
ჩიტაშვილი ნ., ადვოკატ-მედიატორის ცალკეულ ეთიკურ ვალდებულებათა თავისებურება და რეგულირების აუცილებლობა, ,,სამართლის ჟურნალი“, #2, 2016, 46-47, https://jlaw.tsu.ge/index.php/JLaw/article/view/1857 [21.12.2022].
ჩიტაშვილი ნ., მედიაციის ეთიკის რეგულირების ფარგლები და ეთიკის სტანდარტით ბოჭვის ადრესატები, ჟურნ. ,,სამართლის ჟურნალი“, #1, 2016, 33, 37, https://jlaw.tsu.ge/index.php/JLaw/article/view/1803 [21.12.2022].
ცერცვაძე გ., მედიაცია - დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული ფორმა (ზოგადი მიმოხილვა), თბ., 2010, 35, 39, 42, 68, 77, 84, 110, 149, 168, 224, 229, 230, 242-243, 246.
ცერცვაძე გ. (რედ.), არევაძე მ., ვასაძე ე., თვაური რ., ივანიძე გ., მახაური პ., ჟიჟიაშვილი თ., ტაკაშვილი ს., ხუჭუა თ., ჯიბლაძე ბ., მედიაციის სამართლებრივი რეგულირების პერსპექტივები საქართველოში, თბ., 2013, 32.
წულაძე ა., სასამართლო მედიაციის ქართული მოდელი ევრო-ამერიკულ პრიზმაში, თბ., 2016, 7.
Model Standards of Conduct for Mediators, AAA, ABA, ACR, 1994, Revised 2005.
European Code of Conduct for Mediators, 2004.
CPR Georgetown Commission on Ethics and Standards in ADR - Model Rule for the Lawyer as Third Party Neutral, 2002, (revised - 2004), http://www.cpradr.org/RulesCaseServices/CPRRules/ModelRulefortheLawyerasThird-PartyNeutral.aspx
Supreme Court of Texas Ethical Standards for Mediators, 2011.
Standards of Ethics and Professional Responsibility for Certified Mediators, Office of the Executive Secretary of The Supreme Court of Virginia, 2011.
Florida Rules for Certified and Court-Appointed Mediators, 2013.
California's Ethical Standards for Mediators, 2003.
Alabama Code of Ethics for Mediators, Adopted 14/12/1995 effective on March 1, 1996, revised 01/06/1997, 01/05/2022).
Codes of Conduct for Mediators in Turkey, prepared by Mediation Department of the Directorate General for Legal Affairs of the Ministry of Justice, reviwed and adopted by the Mediation Board, https://rm.coe.int/codes-of-conduct-for-mediators-in-turkiye/1680a72d77 [21.12.2022].
Alternative Dispute Resolution: Mediation and Conciliation, Law Reform Commission, 2010, 52, https://www.lawreform.ie/_fileupload/reports/r98adr.pdf [11.11.2022].
Brown S., Cervenak Ch., Fairman D., Alternative Dispute Resolution Practitioners Guide, 13, https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/1868/200sbe.pdf [11.11.2022].
Hopt K.J., Steffek F., Mediation: Principles and Regulation in Comparative Perspective, Oxford University Press, Oxford, 2013, 268.
Mediation and Dialogue Facilitation in the OSCE, Reference Guide, OSCE Conflict Prevention Centre, 2014, 7.
Mediator Standards Board, National Mediator Accreditation Standards, Professional Standards and Ethics, Australian Center for Justice Innovation, 7-1, 2015, 14.
Patil A. R., Consumer Handbook on Mediation (FAQ), 2021, 18-19.
Moberly R. B., Ethical Standards for Court-Appointed Mediators and Florida’s Mandatory Mediation Experiment, Florida State University Law Review, Vol. 21, 1994, 716, https://ir.law.fsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1541&context=lr [21.12.2022].
Şimşek N. S., Bölten K., Mediation as a Charming Dispute Resolution Mechanism, 4, https://www.gsghukuk.com/en/publications-bulletins/articles/mediation-as-a-charming-dispute-resolution-mechanism-gsg.pdf [11.11.2022].
